“Wat ik lastig vind”, verzuchtte een vriendin onder een kopje cappuccino, “is dat mijn collega heel anders werkt dan ik. Zij wil, voordat zij een plan presenteert eerst alles van A tot Z hebben geregeld en ik begin gewoon bij A en zie wel waar ik kom”. Zij gebruikte de metafoor van de ketting. De een wil vooraf al helemaal uitgedokterd hebben hoe de ketting geregen wordt, de ander begint bij kraal 1 en gaat in overleg verder rijgen.
Ik vond het tot stand komen van de ketting een mooi voorbeeld van hoe je veranderingen aan kunt pakken. Voor de begeleidingskundige geldt: Je start in de wetenschap dat er een ketting moet komen, maar je begint samen bij de eerste kraal en je rijgt verder. Onderweg heb je waarschijnlijk best discussies over de volgorde van de kralen, of over de hoeveelheid en bij de keuzes zullen de omstandigheden meegewogen worden.
Nu hoor ik menig manager al zuchten dat dit proces wel veel tijd zal kosten en risico’s met zich meebrengt. Maar hoeveel is het waard als de ketting aan het eind door alle betrokkenen acceptabel gevonden wordt en zij trots zijn op het resultaat? Menig voorgeregen ketting komt nooit om de nek, omdat hij bij nader inzien toch niet zo passend was.
En welke methode geeft de meeste kans op het ontdekken van een pareltje om mee te rijgen? Die verrassende gebeurtenis tijdens een veranderingsproces. Iets dat je nooit voor mogelijk had gehouden, bijvoorbeeld dat iemand die eigenlijk helemaal geen ketting wilde toch ineens met een bepaald soort slotje aankomt, waarmee de ketting voor hem acceptabel wordt? Een mooi voorbeeld daarvan in het volgende verhaal:
De man van een andere vriendin gaat regelmatig naar een dorp in Kenia, omdat hij daar een aantal projecten ondersteunt. Een van de projecten zou een houten looppad zijn dat over een moeras gelegd moest worden, zodat de kinderen uit de andere kant van de vallei de school zouden kunnen bereiken. Probleem was dat de mensen uit het dorp weinig animo toonden. Hij besloot toen maar met een welwillende man aan de slag te gaan. Andere mannen, waaronder de dorpsoudste, kwamen om hen heen zitten en lachten hen letterlijk uit. Het idee dat je als mens zou ingrijpen in je omgeving vonden ze vreemd. Ondanks het cynisme om hen heen werkten de twee mannen door. Er werd hout gezaagd en er werd zand gereden met kruiwagens. Vooral die kruiwagens vonden de mannen uit het dorp erg interessant en na een tijdje overwon hun belangstelling voor de kruiwagen het van hun cynisme. Zij wilden het zand wel met de kruiwagen rijden. Met steeds meer plezier kruiden zij het zand dat nodig was voor de bouw. Toen het looppad na een half jaar klaar was en officieel werd geopend, hield de dorpsoudste een speech waarin hij vertelde hoe geweldig ze samen aan het looppad hadden gebouwd. Nog een jaar later kwamen zij zelf met voorstellen hoe ze het looppad zouden kunnen verbeteren. Dit zou voorheen ondenkbaar zijn geweest.
En zo werd de kruiwagen in dit veranderingsproces een parel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten