maandag 31 oktober 2016

'Mail-gesprek' over "De Lemniscaat van veranderen" (1)

Beste Caroline,

In de aanloop naar het symposium ‘De hiĆ«rarchie voorbij’, spraken we af dat we elkaar gaan schrijven over het onderwerp van onze workshop. Wij werken samen bij een organisatie die mensen opneemt die verpleeghuiszorg nodig hebben. We kennen elkaar uit die omgeving, maar kennen ook nog veel niet van elkaar. Ik voel me thuis in de wereld van de begeleidingskunde, omdat ik daar ben opgeleid en er nu zelf opleider ben. Voor jou is die wereld minder vanzelfsprekend. Jij spreekt vanuit de organisatie- en veranderkunde. Wat is het verschil? We gebruiken soms andere woorden voor hetzelfde, we constateren dat we best veel dezelfde boeken in de kast hebben staan. Wat we wel weten is dat we graag zoeken, sparren en samen ontdekken. Dat willen we via deze briefwisseling ook doen. Het doel is natuurlijk om anderen mee te nemen in onze gedachtenwisseling.

De lemniscaat
In ons gesprek gisteren vroeg je mij wat ik precies met die lemniscaat bedoel. De lemniscaat gebruik ik als beeld voor hoe je je als begeleidingskundige vloeiend over alle lagen van de organisatie beweegt. Je start meestal bij een vraagstuk of fenomeen waar men in de organisatie de vinger niet achter kan krijgen. Wij noemen dat in de begeleidingskunde ‘taaie vragen’. Jij gebruikte het woord wicked problems. Dit zijn vraagstukken (zo zou ik het woord problems willen vertalen) die complex zijn (een wirwar) en je dus niet lineair kunt benaderen (d.w.z. als je een analyse hebt gemaakt, je plan daarop bedenkt en stap voor stap doorloopt, ben je er uit). Bij taaie problemen vraagt het samen te onderzoeken en daarbij kom je samen tot een voorlopige aanpak die je uitprobeert en evalueert en bijstelt. Soms ontdekken medewerkers in een team of in teams een antwoord. Dat antwoord zul je in de context moeten plaatsen. Andere betrokkenen moeten erbij betrokken worden.
Wat is de rol van de begeleidingskundige daarin?
Allereerst is er de begeleidingskundige blik: kijken naar het geheel en de verbinding en het in dialoog brengen van de implicaties van oplossingen.
Dan de begeleidingskundige houding waarbij je je voortdurend afvraagt: wanneer ga ik met de stroom mee, waar verleg ik de stroom, waar ervaar ik een dam, waar voel ik me overspoeld worden en juist die ervaringen breng je in om bij anderen te toetsen: herken je dat gevoel of die reactie? Wat zou dat zeggen over het vraagstuk dat we aan het onderzoeken zijn? Bij het begeleidingskundig onderzoeken spreken we van het belang van het werken vanuit Subject – Subject – Object, dat wil zeggen jouw ‘subject’ en het ‘subject’ van de ander laten licht schijnen op het object van onderzoek. Jij verwoordde het als volgt: de onderzoeker voelt de resonantie, reflecteert daarop en intervenieert op basis daarvan. Binnen het begeleidingskundig handelingsonderzoek zal die interventie altijd samen en dus binnen de complexiteit genomen moeten worden. Daarvoor is het nodig dat je als begeleidingskundige gemakkelijk over die lemniscaat beweegt en daardoor als het ware de weg effent voor anderen.

Tot zover mijn eerste bijdrage
Groet,

Inge


Benieuwd naar het antwoord van Caroline? Dat plaatsen we op vrijdag 4 november.

Unbalanced Rock

Unbalanced Rock
Dubbelzinnigheid als startpunt voor organiseren: beweging en stevigheid